در این کشور زنانی رشد می‌کنند که به مردهای قدرت متصلند

15 تیر 1401
شبکه ایران زنان؛  

توران ولی‌مراد جامعه‌شناس و فعال حقوق زنان در گفتگو با مستقل:

ولی مراد می‌گوید: نگاه سیستم ما مردسالار است و الان دیگر از مردسالاری هم گذشته است و قدرت‌محور شده‌اند به همین دلیل زنانی رشد می‌کنند به مردهای قدرت متصلند. از آغاز نگاه کنید؛ دختر طالقانی، دختر دستغیب، همسر رجایی! دختر هاشمی، دختر مهدوی کنی، خانم کروبی و … فرقی نمی‌کند! این‌ها فقط در ارتباط با مردان در قدرت رشد کردند

با گرم شدن هوا و آغاز فصل تابستان امسال نیز در شهرهای بزرگ بار دیگر ون های گشت ارشاد به میادین و معابر بازگشتند.
طی هفته‌های اخیر اخبار متعددی از برخورد های خشن و دور از جایگاه انسانی با زنان و دختران گزارش شده است.
سوال این است که آیا این رفتار خلاف شأن شهروندی قانونی است؟ اگر قانونی است کدام نهاد به نیروی انتظامی چنین اختیاری داده است؟اگر این اعمال برخلاف قانون و جرم است چرا مجلس، قوه قضاییه و سایر ارگان‌ها این رفتار را متوقف نمی‌کنند؟ به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو کردیم با توران ولی مراد جامعه شناس، فعال زنان و مدیر سایت شبکه ایران زنان، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

 

تشدید حضور گشت ارشاد و تنش‌های اخیر در حوزه زنان بخصوص در این وضعیت جامعه که فشارهای اقتصادی مردم را مستاصل کرده چه معنایی دارد؟

من نمی گویم زنان و خانواده مسئله ندارند اما از این منظر به بحث ورود می‌کنم که گلوگاه‌های اصلی‌‌مان کار خودشان را در این زمینه انجام نمی‌دهند. در راس همه دولت است که اختیارات را هم در دست دارد و باید کار را در ساختار خود درست انجام دهد. در حوزه زنان مثل معاونت زنان که به هیچ وجه در هیچکدام دولت‌ها به آن درست ورود نشده است. معاونت زنان اصلا ماموریت خود را نمی‌شناسد و به عنوان زیر مجموعه نهاد ریاست جمهوری بلد نیست کار کند، و بطور سلیقه‌ای صرفا بیت المال را هدر می‌دهد و غلط کار می‌کنند.

وقتی دولت و مجلس اینطور کار می‌کنند و مجمع تشخیص در حوزه زنان خواب است آن وقت معلوم است موضوعات به این شکل در می‌آید، مردم به حال خود رها می‌شوند و هر کسی هر کاری دلش بخواهد می‌کند.

من الان چندین سال است که اگر حرفی بزنم درباره دولت و مجلس می‌گویم.

دولت و مجلس در این زمینه چه اختیارات و توانایی‌هایی دارند؟

دولت و مجلس باید خواست مردم را با ماموریت تعریف شده خودشان انجام دهند. دولت وظیفه دارد که قانون‌های مصوب را اجرا کند اما اجرا نمی‌کند، چشم‌هایش را بسته است و کسی نیز نمی‌گوید که شما موظف هستید قانون را اجرا کنید. دولت در پژوهشگاه‌های خودش کار می‌کند که قانون را قبول ندارند و نظر یک عده آدم خاص را پیگیری می‌کنند بعد دنبال عدالت فراگیر هم هستند! این رفتار آثار خود را در موضوعات مختلف زنان می‌گذارد.

از نگاه شما برای عبور از تنش‌های موجود در حوزه حجاب و زنان چه باید کرد؟

وقتی که سلیقه‌ای رفتار می‌شود و قانونی نوشته می‌شود که دستگاه متولی آن معلوم نیست مثل حجاب که از سال ۸۴ قانون نوشته‌اند و دستگاه متولی و نظارتی آن اصلا معلوم نیست، دستگاه‌ها نیز کار خودشان را نمی‌کنند. مسئله حجاب موضوع کرامت انسانی زن است و کرامت انسانی یک بعد آن کار فرهنگی است وقتی در دولت و مجلس ما زنان را کنار می‌گذارند و نگاهشان این است که زنان نمی‌دانند و زنان نمی‌توانند نگاه ابزاری نسبت به زن را تقویت می‌کنند. همین امر روی هویت تاثیر می‌گذارد، وقتی نگاه جنسی تشدید می‌شود معلوم است خروجی‌اش همین می‌شود. یعنی نه در ارتباط با حجاب بلکه در ارتباط با کرامت انسانی زنان دستگاه‌ها کار خودشان را نکرده‌اند. در این ۴۰ سال زنان توانمند شده‌اند چرا وزیر زن نداریم؟ یک بچه ۲۵ ساله را مدیرکل می‌کنند اما یک زن که سی سال سابقه کار دارد را بالا نمی‌برند. از سال ۶۰ هم همینطور بود. همین دولت فرقی هم نمی‌کند از دولت اصلاحات تا الان که رای مردم را گرفتند یک وزیر زن هم نگذاشتند. نگاه سیستم ما مردسالار است و الان دیگر از مردسالاری هم گذشته است و قدرت‌محور شده‌اند به همین دلیل زنانی رشد می‌کنند به مردهای قدرت متصلند.

از آغاز نگاه کنید؛ دختر طالقانی، دختر دستغیب، همسر رجایی! همسر رجایی که بود که بیاید در مجلس؟دختر هاشمی، دختر مهدوی کنی، خانم کروبی و … فرقی نمی‌کند! این‌ها فقط در ارتباط با مردان در قدرت رشد کردند. در نهاد ریاست جمهوری دولت قبل‌تر هم همین بود خجالت هم نمی‌کشند. زنانی که در این سیستم رشد کردند وابستگان به مردان قدرت بودند بجز خانم گرجی و خانم دباغ!

 مانع توسعه زنان در ساختار سیاسی ایران را چه می‌دانید؟

در نظام‌هایی که حزبی هستند زنان در احزاب بالا می‌آیند و وقتی پله پله رشد کنند وزیر دفاع هم می‌شوند. اما در نظام های ما که اینگونه با زنان برخورد نشد. معاون زنان و خانواده در دولت مردود است، دولت در حوزه زنان فرصت‌سوزی می‌کند. دولت دوازدهم و یازدهم بهره‌برداری سیاسی از زنان می‌کرد و موضوع زنان و خانواده گرفتار این نوع نگرش است حالا شما می‌خواهید کدام مسئله حل شود؟ زنان و خانواده یک حضور و جایگاه نمایشی و تشریفاتی دارند! معاون زنان ریاست جمهوری چرا یک لایحه به مجلس نمی‌برند؟ ما کلا در حوزه زن و خانواده برنامه اقدام و عمل نداریم.

با این وجود ایده‌ال و پیشنهاد شما برای بهبود وضعیت زنان از نگاه دولت چیست؟

موضوع ایده ال نیست همین معاونت زنان باید ماموریت تعریف شده داشته باشد. الان ۳۰ سال است که در ریاست جمهوری مشغولند اما هیچ کار درستی نکرده‌اند. در حالیکه معاونت زنان اصلا وزارت خانه و نهاد اجرایی نیست و صرفا یک ستاد است. الان شما نگاه کنید قانون برنامه ششم تصویب شده است که در آن قانون توانمندسازی زن را باید دولت تهیه کند، دولت دوازهم این کار را نکرد در حالیکه پول این کار را گرفت و خیریه‌ای پخش کرد. دولت یازدهم و دوازدهم در قالب جریان سیاسی خود عمل کرد، این دولت هم یک شکل دیگر رفتار کرد. ماموریت‌های این معاونت اصلا تعریف شده نیست و یک سری حرف کلی می‌زنند که از پاسخگویی فرار کنند.

شما که وزارت کار و صمت و کشاورزی و میراث نیستید بجای اینکه وزارتخانه‌ها در حوزه زنان فعال شوند معاونت زنان گزارش می‌دهد که شغل ایجاد کرده است و فقط جلسه و دیدار می‌روند این دیدار و جلسه یعنی من چیزی بلد نیستم، من آدم‌ها را می‌گویم بیایند تا یاد بگیرم! خانم انسیه خزعلی کجا حوزه زنانی بوده است؟ بحث ایده ال من نیست موضوع این است که ماموریت معاونت زنان باید قانون شود. حوزه زنان در کشور ما کلا رها شده است.

پ.ن: روزنامه مستقل این حق را برای معاونت زنان یا متولیان حوزه‌های زنان در دولت‌های مختلف که در این مصاحبه به عملکرد آنان اشاره شده یا از آنان نام برده شده، به رسمیت می‌شناسد که پاسخ یا توضیحات خود را در همین صفحه منتشر کنند.