نشست علمی «ورای هیاهو، تحلیل قتلهای ناموسی»
نشست علمی تحلیل قتلهای ناموسی در دانشگاه تهران برگزار
به گزارش…؛ نشست علمی «ورای هیاهو، تحلیل قتلهای ناموسی» به همت انجمن صبا و با همکاری موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران و مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران برگزار شد.
• قاضی دیوان عالی کشور: روابط فرازناشویی زن اهوازی از طریق اینستاگرام، زمینه ساز جنابت اهواز بوده است
در ابتدای این نشست، دکتر پوران ولویون قاضی دیوان عالی کشور، با تاکید بر اینکه سابقه ۲۵ سال کار قضایی در استان خوزستان داشته و در مورد پرونده قتل بانوی جوان اهوازی با قاضی پرونده اظهار داشت: اولین نکته اینست که این قتل از نوع قتل های عشیره ای نبوده و انگیزه انتقام حویی شخصی در آن اولویت داشته است.
وی افزود: شروع انحراف و لغزش مقتول از ورود به اینستاگرام بوده است. از طریق اینستاگرام آشنایی مقتول با مردی در ترکیه شکل می‌گیرد و وی فریب خورده به کشور را ترک می‌کند.
ولیون تاکید داشت: موضع گیری های رسانه ای درباره این پرونده غالبا نه به اصل ماجرا بلکه به حاشیه های جذاب می پردازند و با تحلیل های بی مبنا روی افکار عمومی اثرگذاری بسیار دارند. مثلا سعی شده از این پرونده بهره برداری های سیاسی برای زیر سوال بردن نظام اسلامی، دستگاه قضا و تخطئه فرهنگ ایرانی و همه اصالت های بومی خطه خوزستان صورت پذیرد.
وی با تاکید بر این افزود: حرکت های مهمی مثل ایجاد دادگاه های عشایری توسط مرحوم آیت الله یزدی ریاست قوه قضائیه در سال ۱۳۷٠ و جنبه عمونی قائل شدن برای این نوع جرائم توسط آیت الله شاهرودی در سال ۱۳۸۵ تاثیر زیادی بر کاهش این نوع قتل ها در منطقه خوزستان داشته است. همچنین حضور مقام معطم رهبری در خوزستان و سخنرانی مبسوط ایشان در مصلای اهواز که فقط برای مخاطبان زن استان صورت گرفت، در تغییرات فرهنگی موثر بوده و را برای تاسیس کمیته حقوقی دفاع از زنان در خوزستان باز کردند.
• استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران: این اقدام جرم علیه شخص نبوده بلکه جرم علیه وجدان عمومی است
دومین سخنران این نشست علمی دکتر سهیلا صادقی فسایی، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بود که ابتدا به آمار قتل در ایران اشاره کرده و اظهار داشت: استان های سیستان و بلوچستان، لرستان و خوزستان به ترتیب با آمار ۱۲ نفر در صدهزار نفر، ۵/۴ نفر در صد هزار نفر و ۴ نفر در صد هزار نفر بیشترین آمار قتل را دارند. که البته به نسبت بسیاری کشورهای توسعه یافته آمار بالایی نیست و بسیاری قتل های ما قتل های برنامه ریزی شده نیست اما مهم است که بدانیم قتل را نمی توان خارج از کانتکس اجتماعی و تاریخی آن مورد توجه قرار داد.
وی در خصوص قتل های ناموسی اظهار داشت: این قتل ها عمدتا در جوامع سنتی رخ می دهد و با مفهوم «آبرو» گره خورده است، این قتل ها مخصوص جوامع مسلمان نیست و جالب است بدانید که طی پژوهش های انجام شده اردن بیشترین میزان قتل های ناموسی را دارد و هیچ ربطی بین علائق مذهبی و قتل های ناموسی ندارد و حتی در همین کیس هم خانواده به هیچ وجه خانوده مذهبی نیست.
این استاد جامعه شناسی تاکید کرد: حاکمیت ایدئولوژی مردسالار که میخواهد زنان مطیع نظم سنتی عمل کنند، کالاپنداری زنان، حاکمیت ایدئولوژی ناموس و شرافت، ازدواج های اجباری، کودک همسری، عوامل موثر در قتل های ناموسی است.
صادقی به نقش چارچوب های قانونی اشاره کرده و تاکید کرد: این اقدام جرم علیه شخص نبوده بلکه جرم علیه وجدان عمومی است.
وی افزود: آیا برخی قوانین می‌توانند تسهیل‌گر جرائم باشند؟ این سوالی جدی است و در کیس قتل دختر اهوازی، این موضوع قابل تامل است.
•استاد مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس: ما نیازمند عبور از فقه فردی به فقه اجتماعی و فقه نظام ساز هستیم
سومین سخنران علمی این نشست، دکتر عزت السادات میرخانی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: منطقه جغرافیایی این اقدام و خرده فرهنگی که فرد در آن رخ داده را حائز اهمیت دانسته و مساله ازمنظر فقهی بایستی مورد مطالعه قرار گیرد.
وی افزود: حفظ حق حیات برای فرد حتی در مرحله جنینی را مهم شمرده و تاکید داشتند گذر از زندگی قبیله ای به زندگی مدنی از اهداف اسلام بوده است. قتل اولاد و فرزندکشی از منظر قرآن بسیار مذموم بوده و هیچ یک از عوامل نمیتواند مجوز قتل باشد.
این استاد مطالعات زنان تاکید کرد: این خانم هر کاری کرده باشد، آن آقا اجازه قتل او را نداشته است. ما نیازمند عبور از فقه فردی به فقه اجتماعی و فقه نظام ساز هستیم.
میرخانی با اشاره به نحوه قتل گفت: سربریدن، درشهرگرداندن، تشویش عمومی و فیلم گرفتن این اقدام را مصداق فساد فی الارض و اخافه الناس کرده است. در جای جای قرآن هر گونه خشونت نسبت به زنان ابطال شده است.
وی افزود: قتل به جهت ترویجی که در درون خود دارد ورای اقدامی فردی است و احیای فرهنگ اسلامی اقدامی موثر در جهت پیشگیری از این فجایع است.
• استاد روانشناسی دانشگاه علامه: قاتل فردی عنادورز بوده و سطح مدیریت هیجانی پایینی داشته
آخرین سخنران این نشست، دکتر صغری ابراهیمی قوام روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: ترسیم نیم رخ جنایی قاتل و مقتول و جنبه هایی شخصیتی مقتول محوری مهم در تحلیل این حادثه است.
وی افزود: ازدواج دختر علی رغم میل باطنی، سابقه بدرفتاری و عدم امکان وی برای طلاق را عامل فرار او از خانه بوده است. اهمیت شناسایی شبکه قاچاق دختران و بی اطلاعی از جنبه های حقوقی این رفتار از عوامل شکل گیری این گونه قتل هاست.
ابراهیمی قوام تاکید کرد: قاتل فردی عناد ورز بوده و سطح مدیریت هیجانی بسیار پایینی داشته است. بازنگری در قوانین، خانواده ها، مدارس و خویشاوندان می تواند نقش موثری در کاهش اینگونه فجایع داشته باشند. در واقع ما نیازمند تغییر فرهنگی هستیم و تغییر فرهنگی نیازمند اصلاح رفتارهای فردی است که این امر خود نیازمند ایجاد زمینه های و بسترهای لازم است.