آسیب شناسی الگوی سوم زن

نزدیک به ده سال از پیام رهبر انقلاب که به مفهوم «الگوی سوم زن» اشاره داشته اند می گذرد. مفهومی که بیشتر در حد یک ویترین تشریفاتی جهت سند نویسی و زینت المجالس همایش ها و کنفرانس ها و.. کاربرد داشت و کمتر اثرات مدل برنامه ای این مفهوم ،به طبقه میانی زنان و مردان جامعه رسیده است. حتی فراتر از آن، این مفهوم در میان طیف دینی، مخصوصا عالمان دین مدار کمتر محل بحث و نظر بوده است.

یکی از عمده آسیب های پیرامون این مفهوم آن است که بدون آسیب شناسی الگوهای دیگر تمرکز را بر الگوی سوم بگذاریم و آنقدر کلی گویی کنیم که نه سیخ بسوزد و نه کباب!

آسیب بعدی آن است که فارغ از پاسخ به این سئوال؛ که چرا این الگو صرفا برای زنان مطرح شده است؟ باز به تبیین این مفهوم بپردازیم!

سوال دیگری که در آسیب شناسی الگوی سوم مطرح می شود آن است که چرا رهبر انقلاب، انقلاب اسلامی را مبدع ایده الگوی سوم می دانند؟ اگر الگوی سوم یک الگوی صرفا دینی و اسلامی است می بایست نشانه های آن را در کشوری که بیش از هزار سال از اسلام آوردنش می گذرد در میان علما و زعمای آن دید. اما وقتی برخی متون دینی و گفتار و منش برخی علما را بررسی می کنیم نشانه هایی خلاف الگوی سوم را هم میبینم.

به زعم نگارنده و با تفقه تاریخی می توان گفت پس از رحلت پیامبر(ص) و وقوع سقیفه و تصمیمات نابخردانه حاکمان اسلامی تا وقوع انقلاب اسلامی متاثر از فهم جلوتر از زمان امام خمینی از زن، شاهد آن هستیم عمده نگاه به زن در میان بسیاری از عالمان دینی و برخی متون تفسیری و روایی به زن متاثر از الگوی اول زن(زن شرقی) است.

در کنار نگاه کاملا کرامت بخش قران نسبت به زن و سیره و گفتار منطبق ائمه معصومین که معتقدم الگوی سوم نشات گرفته از این نگاه عمیق به منظومه دین است، نمی توان از خیل زیادی از روایات شیعه و سنی مذمت زنان که زنان را ؛ کم خرد، ناقص در عقل، ناقص در ایمان، اهل فتنه و شر بودن، عدم قابلیت رشد معنوی ، توصیه به خانه نشینی و منع زنان از رفتن به مساجد و … معرفی می نماید، چشم پوشی نمود و اثرات این روایات که بدون توجه به سند و وقایع تاریخی خاصی که منجر به رواج این روایات گردیده را بر روی مردم خصوصا عالمان دینی نادیده گرفت. این نگرش نزدیک به ۱۴۰۰ سال نگرش سنتی و حاکم بر زنان در جهان اسلام تاقبل از وقوع انقلاب اسلامی بود.

نگرشی که غزالی را این گونه متاثر ساخته که ویژگی های جنسی زن را عقوبت الهی می نامد و ملا هادی سبزواری را مجبور می کند شرحی بر چگونگی قرار گرفتن زنان در گروه حیوانات بنویسد.

نگرشی که شهید مدرس را هم در انقیاد خود در آورده تا زنان را در زمره دیوانگان و سفها بداند از این روی معتقد باشد که خداوند قابلیت انتخاب در زنان قرار نداده است.

نگرشی که علمایی را مجبور می کند پیش حضرت امام بیایند و در خواست کنند زنان در راهپیمایی هایی های اول انقلاب حضور نداشته باشند.
نگرشی که حتی تا بعد از انقلاب اسلامی هم در بخش زیادی از مراکز مطالعاتی و دینی مربوط به زنان حضور دارد.

ساده اندیشی است اگر فکر کنیم این نگرش سنتی هزار و چهارصد ساله نسبت به زن که من آن را در دسته «الگوی زن شرقی» در نسبت با «الگوی سوم »تعریف می کنم به راحتی از اذهان جامعه دینی رخت بر بسته و میشود به راحتی به تعریف مورد اجماع در خصوص الگوی سوم رسید. الگویی که معتقد است قرآن انسان ساز است و زن نیز انسان ساز.
ادامه دارد…
✍ زهرا عباس پور

https://www.instagram.com/p/Ccpr2jqIddk/?igshid=YmMyMTA2M2Y=