معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور “به چه کاری مشغول است”؟

توران ولی مراد/ مدیر شورای همکاری ها و شبکه ایران زنان

پاسخ نگارنده به پرسش مطرح شده یک کلام است. “فرصت سوزی”. معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور به “فرصت سوزی” مشغول است مانند مسولین گذشته که بر این صندلی نشستند.

اشکال کجاست؟ معاون راهبردی خانم معاون رئیس جمهور ندانسته و نتوانسته به راهبردی که در شان جایگاه معاون رئیس جمهور است مجموعه را راهبری کند. وقتی عملکرد معاونت همه دیدار است و سخنرانی و وعده و از فعال کردن وزارتخانه ها در حل و رفع مشکلات زنان و خانواده خبری نیست به این معنی است که معاون راهبردی و معاون برنامه معاونت نه می دانند به چه راهی باید راهبرد بدهند و نه توانسته اند برنامه ها را به عمل توسط وزارتخانه ها برسانند.

عکس ها و گزارش کارها نشان می دهد معاونت همه کار می کند جز کاری را که باید انجام دهد که جایش خالی است. خبری از این وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی را فعال کرده باشد نیست.

خانم دکتر معاون محترم سخنگوی قابلی است همان گونه که بعضی خانم جلسه ای ها هستند. پرتلاش و پرکار و دلسوز است، ولی بسیار کارهایی چون دیدار در مزرعه و گزارش از زندگی ایلات و مرز نشینان و مستندسازی از آن ها برای گذاشتن در اینستاگرام وظیفه این معاونت نیست.

معاون محترم امور زنان و خانواده دولت سیزدهم رسما موارد مصرح و مشخص و مصوب قانون ششم برنامه را عملیاتی نکرده است. مجلس به نمایندگی از ملت حسابرسی نکرده و رسانه ها به عنوان گوش و چشم و زبان مردم و نه مجمع تشخیص مصلحت نظام تطبیق عملکرد دولت با برنامه را انجام نداده است. نخبگان و اندیشمندان و مراکز متعدد مطالعاتی امور زنان از حوزوی و دانشگاهی از منظر راهبردی بر کار دولت و مجلس نظارت نمی کنند جز اندکی.

آیا با تغییر فرد کارها بر روال صحیح قرار خواهند گرفت؟

همین امروز بیش از صدنفر را می توان نام برد که آماده پذیرش پست معاونت امور زنان ریاست جمهور هستند. از روسای همین مرکز و معاونینشان در گذشته و حال تا مشاورین و معاونین رئیس جمهور و وزرا و نمایندگان ادوار مجلس تا دانشگاهیان و حوزویان و فعالین مدنی و رسانه ای. چرا نخواهند پست را بپذیرند وقتی امکانات و اعتبار است و از آن طرف نه ماموریتی در کار است و نه کسی سوال می کند. در تمام این سال ها این همه حرف بی سند از عمل زده شد و معلوم نشد که کار در چه فرایندی انجام می گیرد و در چه مراحلی است.

سه دهه امکانات و اعتبار را هر گونه که خواستند پخش کردند که می شود فرصت سوزی تشکیلاتی که در شان و جایگاه نهاد ریاست جمهوری بوده است. این یک سال گذشته هم بر همان روال سه دهه گذشته. این معاونین حتی قوانین مصوب برنامه های توسعه را عملیاتی نکرده اند و مورد سوال قرار نگرفته اند.

این آشفته و پراکنده کاری و پول پاشی و کارهای از جنس خیریه توسط معاونت ۲ دلیل مهم دارد:

• ماموریت معاونت تعیین نشده تا هم شاخص و دستور العمل برای خود معاونت باشد جهت تعیین برنامه راهبردی، و هم وسیله سنجه برای نظارت
• نظارتی بر عملکرد معاونت توسط دستگاه های نظارتی و هم تشکل های مدنی و صاحب نظران و نخبگان نبوده است.

تنها زمانی عملکرد معاونت می تواند بر مسیر صحیح خود قرار گیرد که فردی که بر پست می نشیند این دانش و شناخت را داشته باشد که وظیفه اش فعال کردن وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی است و روش های آن را بشناسد حتی اگر هنوز این ماموریت تصویب نشده باشد.

ضروری است ماموریت این معاونت برای دولت روشن باشد و کارنامه فردی که در پست می نشیند گواه این دانش و توانایی باشد. از طرف دیگر توسط رئیس جمهور محترم وزرا با تبیین این ماموریت توجیه شوند که موظفند برنامه های اقدام و عمل ارائه شده توسط معاونت زنان و خانواده را عملیاتی کنند.

فرصت سوزی معاونت امور زنان و خانواده:

واکاوی عکس ها و گزارشات نشان نمی دهد که معاونت آن چه را وعده می دهد “چگونه” و در چه فرآیندی و توسط کدام وزارتخانه ها قرار است انجام دهد.

به عنوان مثال به یک کارگاه تولیدی می گویند ما شما را حمایت می کنیم. این حمایت چگونه است؟ مثلا مبلغی پول می دهند؟ تو گویی همای سعادت بر دوش این صاحبان کارگاه تولیدی نشسته و برایشان از آسمان پول رسیده. در سراسر کشور از این کارگاه های تولیدی فراوان است. کارگاه های تولید دیگر که توسط زنان احداث شده اند چگونه و توسط کدام وزارتخانه و طی چه فرآیندی حمایت خواهند شد؟

معاونت توجه ندارد به این که جایگاهش ملی است نه محلی و منطقه ای و نه فقط برای هر فرد یا جمعی که همای سعادت بر شانه اش بنشیند و با معاونت ملاقات داشته باشد یا ارتباطش را با آن جا برقرار کند.

هر موضوع و محور جایگرفته در برنامه لازم است که از طریق وزارتخانه ها عملیاتی شود. معاونت وزارتخانه نیست که خودش وارد اجرا شود بلکه در جایگاه معاون رئیس جمهور موظف است تا پیگیر شود که دستگاه ها وظیفه شان را در اجرای طرح ها عملیاتی کنند.

مثلا بدیهی است در موضوع اشتغال وظیفه وزارتخانه های کار و صمت و جهاد کشاورزی و میراث که صنایع دستی را سامان می دهد است که فعال شوند. از آموزش و تسهیلگری در گرفتن امکانات و ابزار کار تا بازاریابی وظیفه دستگاه های اجرایی است. این وزارتخانه ها هستند که در اقصی نقاط کشور حضور کاری دارند نه معاونت زنان. معاونت موظف به ارائه طرح و پی گیری اجرا و نظارت و پایش آن است تا کارها انجام شوند نه معاونت.

بر همین اساس است سایر موضوعات، مثلا اگر لازم است به زوجین مشاوره داده شود دستگاهی که باید آن را عملیاتی کند وزارت بهداشت است نه معاونتی که نیرو و ابزار کار را در اختیار ندارد. یا هر گونه کار آموزشی، تربیتی، فرهنگی، فرهنگسازی، حمایتی، مددکاری و غیره دستگاه های اجرایی وجود دارند که برای انجام همین ماموریت ها تاسیس شده اند. معاونت هیچ یک از این ها نیست. نه وزارت فرهنگ است و نه مرکز فیلم سازی و مستندسازی و نه بهزیستی و نه کمیته امداد و نه بنیاد نخبگان.

امضای تفاهم نامه با یک دانشگاه علمی کاربردی یا امضای تفاهم نامه با یک بانک توسط کسی که در جایگاه معاون رئیس جمهور نشسته و بسیار کارهای از این دست چگونه توجیه پذیر می شوند؟ معاونت یک کارگاه تولیدی را حمایت می کند و بعد می گوید می توانیم ارزآوری داشته باشیم. گویا جایگاه ملی خود و ماموریت خود را نمی داند.

با تعریف و تبیین “ماموریت” معاونت توسط دولت یا مجلس معاونت متوجه می شود که موظف به انجام چه کارهایی است تا فرصت را به انجام کارهای دیگر نسوزاند.

“ماموریت” نه “چشم انداز” است و نه هدف و نه “برنامه راهبردی”. چشم انداز  vision است و ماموریت mission. بیانیه  چشم انداز روشن می کند که این تشکیلات به کدام سمت می رود و در آینده به کجا خواهد رسید ولی “ماموریت” روشن می کند که این تشکیلات امروز “به چه کاری مشغول است”.

بیانیه ماموریت فلسفه وجودی تشکیلات را روشن می کند به گونه ای که این تشکیلات را از تشکیلات مشابه متمایز می کند. فردی که در این پست می نشیند اگر نداند ماموریتش چیست و در آن مسیر امکانات را به خدمت نگیرد فرصت ها را برای رفع مشکلات زنان و خانواده می سوزاند حتی اگر همه ساعات شبانه روز مشغول به کار باشد.

مرداد ۱۴۰۱

منتشر شده در

روزنامه سازندگی ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ ص۷

مستقل