«me too»؛ جنبشی که در حال لوث شدن است/ صدای خاموش شده را رها کنید اما بدون غرض ورزی
سال ۲۰۱۷ بود که جنبش «me too» یا «من هم» که آزار جنسی را افشا می‌کند، علیه یک تهیه‌کننده سرشناس هالیوود مطرح شد و بعد از آن مانند یک گلوله برفی کوچک به راه افتاد و در طول مسیر رفته‌رفته بزرگتر شد و اشخاص دیگری به این جنبش پیوستند و افشاگری‌هایی درباره تعرضی که به آنها شده، انجام دادند حتی این گلوله برفی آنقدر بزرگ بود که به استعفای خیلی‌ها منجر شد و شخصیت‌های سرشناس را هدف گرفت تا بگوید ما زنان از چیزی نمی‌ترسیم و می‌خواهیم این تابو را شکسته و آزار و اذیتی که دیدیم را رسانه‌ای کنیم.
به گزارش برنا، این موج یعنی افشای آزار و تجاوز جنسی از تابستان سال ۱۳۹۹ در شبکه‌های اجتماعی ایران به ویژه توئیتر آغاز شد و تاکنون زنانی زیادی به آن پیوستند.
برخی از آنها تجربه خود از آزار و اذیت در محیط کار گفتند و برخی نیز سلبریتی‌ها، خواننده‌ها، بازیگران و… را محکوم کردند که چند روز اخیر باعث شده واکنش‌های فراوانی ایجاد شود.
فایل‌های صوتی یا ویدئوهای منتشر شده اخیر این سوال را ایجاد کرده است که به راستی هدف اصلی جنبش «می تو» چه بوده است؟ آیا هرکسی می‌تواند جلوی دوربین نشسته و شخصی را محکوم به آزار جنسی کند؟
افشاگری آزار و اذیت جنسی از روی انتقام جویی، جنبش را لوث می‌کند/افشاگری‌ها باید منجر به شکایت رسمی شود/ قوه قضائیه حامی و پشتیبان اینگونه زنان است
شهناز سجادی، دستیار حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با اشاره به داغ شدن مجدد جنبش «می تو» گفت: جنبش «me too» برگرفته از فعالین مدنی و ملی‌ست و اتفاقا جنبش خوبی است تا زنان مورد حمایت قرار بگیرند و درباره آزارها و اذیت‌هایی که دیدند، سکوت نکنند اما نکته مهم اینجاست از آنجایی که هر ادعایی مطرح می‌شود قابل شکایت و پیگیری‌ست، باید مستندات، شواهد، قرائن و دلایلی مبنی بر آزار و اذیت جنسی وجود داشته باشد.
او افزود: به قطع آزارهای جنسی به لحاظ قضائی قابل بررسی و رسیدگی است و حتما از زن افشا کننده حمایت می‌شود و هر زنی که مورد آزار قرار گرفته است می‌تواند شکایت کند چرا که هم قوه قضائیه و هم جامعه نسبت به اینگونه تعرض‌ها حساس هستند و حتما واکنش نشان می‌دهند.
سجادی با تاکید بر اینکه افشای آزارجنسی نباید صرفا از روی غرض ورزی باشد، تصریح کرد: قاعدتا افشای آزارهای جنسی نباید برای انتقام جویی، تهمت زدن، آبروریزی و کینه ورزی باشد وگرنه این جنبش لوث می‌شود و از هدف خود به مرور زمان دور خواهد شد.
دستیار حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده ادامه داد: درست است که جنبش «می تو» اثرات بسیار خوبی در جامعه دارد؛ چون سکوت به ظالم کمک می‌کند اما باید دقت کرد اینطور نباشد هرکسی بیاید اسم کسی را بدون داشتن دلایل، قرائن، شواهد و… مطرح کند، اگر جنبش به این سمت برود، محکوم به شکست خواهد بود.
او در پاسخ به این سوال که برخی می‌گویند این جنبش نقض حریم خصوصی است، گفت: نقض حریم خصوصی تا زمانی معنا دارد که رفتار یک فرد ناقض قانون و ظلم به یک نفر نباشد درواقع حریم خصوصی وقتی معنا پیدا می‌کند که مقید به قانون و روابط انسانی باشد.
سجادی با بیان اینکه افشاگری‌ها باید منجر به شکایت شود، عنوان کرد: این جنبش باید به طرح شکایت منجر شود چون به نظر من صرف اینکه رسانه‌ای شود و شخصیت یک فردی در جامعه زیرسوال برود، فایده‌ای ندارد ضمن اینکه طرح شکایت باعث می‌شود هرزنی به قصد انتقام جویی و کینه توزی افشاگری نکند و واقعا صدای زنان به گوش برسد.
بار حقوقی صحبت‌ها در جنبش «me too» برعهده خانم‌های افشاکننده است/ افراد مورد اتهام می‌توانند به دستگاه قضائی شکایت کنند/ خانم افشاکننده‌ای که دلیلی برای آزارجنسی خود نداشته باشد مجرم است
این روزها افشاگری‌هایی دیده می‌شود که صرفا خانمی جلوی دوربین نشسته و یک مرد را متهم به آزارجنسی می‌کند. قاعدتا شهامت و جسارت یک زن برای بیان آنچه بر او گذشته قابل تحسین است اما آنچه در این جنبش باید مورد توجه قرار گیرد و خانم‌های افشاکننده مدنظر قرار دهند این است که حتما مراقب بارحقوقی حرف‌های خود باشند چرا که افشاگری علیه یک فرد، حق شکایت برای اعاده حیثیت ایجاد می‌کند. محمود علیزاده طباطبایی، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان درباره بُعد حقوقی این جنبش به خبرنگار برنا توضیح می‌دهد.
او با اشاره به بار حقوقی صحبت‌های خانم‌ها و آقایان در این جنبش گفت: تحقیقات در امور منافی عفت ممنوع است مگر اینکه شاکی خصوصی وجود داشته باشد بنابراین اگر فرد افشاکننده آزار و اذیت جنسی، شکایت کند و دلیل محکمه پسندی برای ادعای خود داشته باشد، به شکایت او رسیدگی خواهد شد.
این وکیل پایه یک دادگستری افزود: اگر خانمی فردی را متهم به آزارجنسی کند و دلایل خود را به دادگاه ارائه دهد فرد آزاردهنده بسته به نوع جرم خود حداقل به شلاق مجازات می‌شود همچنین اگر خانمی که اتهام می‌زند دلیلی نداشته باشد، آن فردی که مورد افترا قرار گرفته می‌تواند شکایت کند تا از خانم بازخواست شود دلیل ادعای او چیست.
علیزاده طباطبایی تصریح کرد: این روزها می‌بینیم علیه افراد مطرح و شناخته شده ادعایی گفته می‌شود که در این شرایط کافیست فرد مورد اتهام، به دستگاه قضائی شکایت کند تا خانم افشاکننده مورد بازخواست قرار گیرد و مشخص شود دلیل او برای اظهار چنین ادعایی چیست چون ارائه دلایل و قرائن و شواهد برعهده افشاکننده است.
این وکیل پایه یک دادگستری گفت: اگر خانم افشاکننده دلیلی برای آزار و اذیت جنسی خود نداشته باشد مجرم شناخته می‌شود.
او درخصوص بار حقوقی انتشار فایل صوتی عنوان کرد: ضبط کردن صدای یک فرد و انتشار آن در فضای عمومی جامعه قابل پیگیری حقوقی است و فردی که صدایش ضبط شده می‌تواند به جرم استراق سمع شکایت کند تا فرد ضبط کننده فایل صوتی به مجازات محکوم شود.
علیزاده طباطبایی با اشاره به برخی صحبت‌ها مبنی بر نقض حریم خصوصی افراد دراین جنبش گفت: ما جرمی به نام نقض حریم خصوصی نداریم فقط افراد می‌توانند تحت عنوان استراق سمع یا افترا از افشاکننده شکایت کنند تا دستگاه قضایی وارد شود و موضوع را مورد بررسی قرار دهد.
جنبش «me too» در ایران جواب نمی‌دهد/ اثبات تجاوز و آزارجنسی در دستگاه قضائی ما سخت است/ افشاگری بدون بردن نام متجاوز فایده‌ای ندارد
این روزها اخبار مربوط به افشاگری زنان در شبکه‌های اجتماعی و بیان روایت‌هایشان درباره‌ی تجاوز و آزار جنسی، توجه بسیاری را به خود جلب کرده و علاوه بر رسانه‌های فعال در حوزه‌ی زنان، فعالان اجتماعی بسیاری نسبت به این افشاگری‌ها و روایت‌های زنان واکنش نشان داده‌اند؛ اغلب واکنش‌ها در باب تاثیرگذاری این حرکت بوده است و نمی‌توان تاثیر بسیار مثبت و خوب این جنبش را انکار کرد چرا که باعث شده دیگر مردان بدون هیچ واهمه‌ای به زنان دست درازی نکنند و از اینکه آبرویشان توسط همین قربانیان از بین برود، بترسند درواقع شکستن سکوت زنان در مورد تجاوز و آزار جنسی مهم‌ترین دستاورد این جریان است که جدا از جنبه‌های مثبت، جنبه‌های منفی نیز دارد.
توران ولی مراد، جامعه شناس و فعال حقوق زنان، با اشاره به تب و تاب دوباره جنبش «می تو» در ایران گفت: به اعتقاد من چنین جنبشی شاید در غرب به واسطه مناسبات فرهنگی، اجتماعی و ارتباطی‌شان جواب دهد اما در ایران فایده‌ای ندارد چرا که وقتی در غرب یک خانمی می‌گوید به من تجاوز شده دقیقا اسم متجاوز را عنوان می‌کند و از او شکایت رسمی می‌کند و درنهایت آن فرد چه سلبریتی باشد مانند بازیگر، خواننده و… چه مقام عالی سیاسی مجازات می‌شود اما در ایران خانم‌ها اسم متجاوز خود را عنوان نمی‌کنند پس طبیعی‌ست اینگونه جنبش‌ها در ایران به نتیجه نمی‌رسد و اصلا نمی‌توان اسم جنبش را بر آن گذاشت.
او افزود: برای مثال اخیرا خانم نرگس آبیار در فیلم خود زنانی را نشان دادند که هرکدام می‌گفتند من هم ، من هم، من هم، خوب نتیجه چیست؟ فرد متجاوز کیست؟ آیا شکایت شده است تا فرد به محکمه کشیده شود؟ یا همین اخیرا دو خانم بازیگر مطرح سینما و تلویزیون اعلام کردند مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتند اما نگفتند فرد آزاردهنده کیست بنابراین اینگونه حرکت‌ها فایده‌ای ندارد و مشکلی را حل نمی‌کند و به نظر می‌رسد بیشتر برای مطرح کردن خود خانم‌ها استفاده می‌شود.
ولی مراد با بیان اینکه افشاگری‌ها باید منجر به شکایت شود، گفت: جنبش «می تو» وقتی به هدف خود می‌رسد که افشاگری‌ها منجر به شکایت شود و یک خانم بتواند فرد آزاردهنده را به دادگاه بکشاند نه اینکه حتی اسمی هم برده نشود و خانم‌ها فقط ابراز همدردی کنند.
او در ادامه عنوان کرد: اینکه یک خانم بدون اینکه شکایت رسمی در قوه قضائیه کرده باشد صرفا آزارجنسی را در فضای مجازی یا حقیقی افشا کند نتیجه‌ای جز عادی سازی آن در جامعه ندارد.
این فعال حقوق زنان گفت: باید تاکید کنم قوانین ما تنها با وجود دلیل، مدرک، قرائن، شاهد و… آزارجنسی را می‌پذیرد بنابراین اثبات کردن آن در دادگاه هم کار سختی‌ست و اصلا مانند کشورهای غربی این جنبش نمی‌تواند در ایران کارزار باشد.
صدای خاموش شده را رها کنید اما بدون غرض ورزی
داغ شدن جنبش «من‌هم» در ایران کار دشواری بود اما وجود همه سختی‌ها و گرفتاری‌ها این جنبش هم در ایران به اصطلاح جان گرفت تا صدای زنان باشد، صدای قربانیانی که تاکنون خاموش بوده و صاحبانش آن را در نطفه خفه می‌کردند اما نباید فراموش کرد تک تک افشاگری‌ها و جملات می‌تواند تیر آخر بر پیکره حیات یک فرد باشد و برای همیشه به زندگی اجتماعی او پایان دهد بنابراین نباید صرفا از روی آبرو ریزی، کینه توزی، غرض ورزی، انتقام جویی و هزاران دلیل دیگر آبروی یک فرد را ببریم و به ادعایی را به او نسبت دهیم.