زنان خانهدار؛ حلقه مفقوده “طرح جوانی جمعیت” + ۳ پیشنهاد
یک پژوهشگر حوزه زن و خانواده گفت: یک حلقه مفقوده مهم در گروه هدف “طرح جوانی جمعیت” زنان خانهدار است! با توجه به اینکه ۶۲درصد زنان کشور را خانمهای خانهدار تشکیل میدهند این طرح تقریباً فاقد بسته مشوقی مؤثری برای این قشر است!
زهرا عباسپور در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا درباره مفاد “طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده” اظهار کرد: خوشبختانه این طرح با رایزنی و تلاش نمایندگان از حالت خام اولیه خود خارج و در نظر گرفتن ظرفیتهای جامعه باعث پختهتر شدن این طرح شد؛ با این حال احساس میشود که در جهت کارآمدتر شدن طرح، جای کار بیشتری وجود دارد.
این فعال حوزه زن و خانواده تصریح کرد: نگرشها از بُعد باوری و و اعتقادی مردم نشئت میگیرد، همانطور که روند کاهش جمعیت در طول زمان اتفاق افتاده است، تغییر نگرش مثبت نیز نیازمند به گذشت زمان است؛ زیرا ابتدا باید این نوع نگرش تغییر کند تا در ادامه شاهد نتیجه آن باشیم.
عباسپور با تأکید بر حمایت شدن طیفی از افراد که در آینده فرزندآوری خواهند داشت، خاطرنشان کرد: در این رابطه، دولت عملاً حمایتی از این قشر انجام نمیدهد! طراحان در آخرین نسخه طرح قید سال ۱۴۰۴ را از طرح برداشتهاند اما در مورد معایب مقطعی بودن قوانین باید بگوییم که قوانین این حوزه باید در بازه حداقل ۱۰ساله تعریف شوند تا حمایت از فرزندآوری اتفاق بیفتد؛ تصویب قانونی درباره فرزندآوری بدون در نظر گرفتن آینده فرزندان، باعث میشود مردم نسبت به نوع حمایتهای آن حسنظن نداشته باشند!
وی اضافه کرد: نکته دیگر اینکه اگرچه سعی شده است طرح گروههای سنی هدف خودش را تعیین کند اما یک حلقه مفقوده مهم در این گروه هدف وجود دارد که به آن پرداخته نشده و آن “زنان خانهدار” است! این گروه مخاطب اصلی موضوع باروری هستند؛ با توجه به اینکه ۶۲ درصد زنان کشور را خانمهای خانهدار تشکیل میدهند این طرح تقریباً فاقد بسته مشوقی مؤثری برای این قشر است.
این پژوهشگر حوزه زن و خانواده متذکر شد: در پیمایشهای متعددی این نتیجه مشخص شده است که نگرش آقایان به فرزندآوری مثبت است ولیکن خانمها بهنسبت آقایان تمایل کمتری به آن دارند! این تغییر نگرش نیاز به هدفگذاری برای این قشر دارد و مستلزم پشتیبانی مالی است که در طرح لحاظ نشده است.
وی ادامه داد: البته در این طرح کارت تخفیفی با عنوان مادرانه برای هزینههای حملونقل و… در نظر گرفته شده است که عملاً نمیتوان بهروی آن سرمایهگذاری کرد، چه برسد به اینکه بتواند چنین رفتار و میل و گرایشی را پشتیبانی کند! در این رابطه باید رایزنی بیشتری صورت بگیرد و حمایتها باید بهسمت حمایت اقتصادی بروند.
عباسپور یادآور شد: مورد قابل ذکر دیگر طرح جوانی جمعیت، عدم لحاظ پایش سرزمینی است؛ در این طرح اختصاص منابع بعضاً مبتنی بر مناطق استانی قرار داده شده است در حالی که ۱۷ استان کشور بهصورت ناقص پایش سرزمینی داشتند! بر اساس پایش سرزمینی توزیع منابع برای رشد جمعیت استانهای مختلف تعریف میشود؛ با وجود این نقص، این طرح عملاً نمیتواند پشتیبانی اصولمندی داشته باشد.
وی گفت: بخش عمده ابعاد حوزه نگرشسازی به سازمانها، نهادها و وزارتخانههایی بازمیگردد که قرار است سبک زندگی ایرانی اسلامی را ترویج دهند، اما عملاً بخشی از تعاریف این طرح به سیاستهای کلی و سند مهندسی فرهنگی کشور ارجاع داده شده است؛ سند مهندسی فرهنگی در سال ۹۲ نوشته شده و در سال ۹۵ در سیاستهای کلی خانواده بر ارائه سبک ایرانی اسلامی تأکید شده است؛ اگر محتوای سند مهندسی فرهنگی کشور کافی بود، قطعاً رهبر معظم انقلاب در سال ۹۵ این درخواست را مطرح نمیکردند! از ۲۴ اقدام اجرایی سند مهندسی کشور تنها سه یا چهار اقدام به مبحث خانواده میپردازد(!) و قطعاً بهنسبت نیاز کشور و جدید بودن این موضوع نیازمند توجه بیشتری است.
این فعال حوزه زن و خانواده خاطرنشان کرد: بر اساس تجربه کلیگوییها، بهنظر میرسد در این حوزه در آینده به مشکل بر بخوریم(!) هرچند میشد پیشنهاد داد که همان کمیته جمعیتی که در این طرح قرار داده شده است به ابعاد سبک زندگی نظارت کند، بخشهای احصانشده را با استفاده از ظرفیت حوزه و دانشگاه مورد توجه قرار دهد و بر محتوای ارائهشده توسط وزارتخانهها و نهادهای مسئول نظارت داشته باشد.
عباسپور در ادامه برای بهبود و تکمیل مفاد طرح “جوانی جمعیت” پیشنهاداتی را مطرح کرد:
پیشنهاد میشود همانطور که در ماده ۲۷، دولت مکلف به بیمه عمر و سرمایهگذاری مادران خانهدار دارای ۳ فرزند با احتساب پرداخت ۷۰درصد از حق بیمه شده است سایر زنان خانهدار نیز شامل این ماده شوند.
همچنین پیشنهاد میشود جهت تحصیلات تکمیلی مادران دارای ۳ فرزند به بالا نیز وزارت آموزش عالی مکلف به ایجاد امتیازات (از نوع جهادگری) برای این قشر شود.
در ماده ۴ این طرح همه دستگاههای فرهنگی مکلف به آگاهسازی و ارزشمندسازی ازدواج و نقشهای همسری و مادری شدهاند پیشنهاد میشود با توجه به این نکته که مرد مدیریت و سرپرستی خانواده را بهعهده دارد، نقش مهم پدری نیز قید شود و آموزش نقشهای خانگی معطوف به هر دو جنس زن و مرد جهت پویایی و تحکیم خانواده شود.
این پژوهشگر و فعال حوزه زن و خانواده خاطرنشان کرد: از دغدغه و دلسوزی نمایندگان محترمی که برای حل معضل مهم کاهش جمعیت از هیچ تلاشی دریغ نکرده و نخواهند کرد سپاسگزاری میکنیم و انشاءالله این نکات در راستای پویایی این طرح مثمرثمر باشد.